حسن مهربانی، هنرمند گرافیست، درباره هنر نقاشیخط اظهار کرد: هنر نقاشیخط از سالهای ۱۳۳۰ به بعد توسط نقاشان و خوشنویسان ایرانی در کشور شکل گرفت و ترکیبی از خطاطی و نقاشی ایجاد شد که به آن خطاشی و خطنقاشی هم میگویند. هنر نقاشیخط تفاوتهای آشکاری با دیگر آثار هنری دارد و مهمترین تفاوتش زبان گویای آن است که برای هرکسی قابل درک است. حدود ۱۰ سال است در این زمینه فعالیت میکنم و آثارم را بیشتر بر نقاشی متمرکز کردهام، زیرا از کودکی به این هنر علاقهمند بودم و در کنار آن خوشنویسی را هم فراگرفتم، به همین جهت با تلفیقی از این دو هنر به فعالیت در عرصه نقاشیخط روی آوردم.
نقاشیخط زبان بینالمللی دارد
وی افزود: امتیاز نقاشیخط بر خوشنویسی این است که نیازی نیست مخاطب حتماً با زبان و نگارش فارسی آشنا باشد، زیرا شکل نقاشیگونه این هنر میتواند با مخاطب غیرفارسی زبان هم ارتباط برقرار کند و به نظر میرسد اثرگذاری و پیامرسانی نقاشیخط بیش از سایر اشکال خوشنویسی باشد، برای مثال در خوشنویسی، هنگام نگارش یک آیه قرآن تنها با یک زاویه میتوان زیبایی آن را ترسیم کرد، اما در نقاشیخط میتوان از رنگ و تصویر در کنار خوشنویسی استفاده کرد.
دریافت بهتر معانی آیات با هنر خطاشی
مهربانی درباره همنشینی هنر خوشنویسی و نقاشیخط با آیات الهی گفت: اینکه خوشنویسی طی قرنها با کلام وحی همنشین بوده، امری واضح است اما درباره نقاشیخط باید بگویم در این شکل از هنر میشود کلام خدا را به شکلی ترسیم کرد که برای همگان قابل درک باشد و ترسیم خطوط در کنار تصاویر معانی را به ذهن مخاطب متبادر میکند.
این هنرمند درباره ویژگی آثار هنری نمایشگاه «نفسالمطمئنه» اظهار کرد: در عموم نمایشگاههای خوشنویسی یک ویژگی بارز وجود دارد و عمده آثار یکنواختاند، اما در این نمایشگاه آثار گوناگونی ارائه شده است که احتمالاً ناشی از ذات هنر دانشجویی است و مخاطب از تماشای این آثار احساس خستگی نمیکند. یکی دیگر از ویژگیهای این نمایشگاه فضای دانشگاهی حاکم بر گالری است که باعث میشود دانشجویان از آن استقبال بیشتری کنند. البته نواقص کوچکی هم وجود دارد که به سادگی قابل رفع است.
این هنرمند تأکید کرد: همواره تبلیغات اندکی درباره هنرهای تجسمی صورت میگیرد، به ویژه هنرهایی که با موضوعات دینی و قرآنی ارائه میشوند در این زمینه مهجورترند. این قبیل نمایشگاهها کمک میکند تا این آثار بهتر دیده شوند، البته بحث درآمدزایی نیز مطرح است که اگر تبلیغات به شکل مطلوبی انجام شود میتواند در زمینه فروش آثار نیز مؤثر باشد. عمده دانشجویان وقتی به این نمایشگاه میآیند عموماً بیان میکنند که کمتر با آثار نقاشیخط مواجه شدهاند و این موضوع هم مؤید آن است که این هنر در کشور غریب واقع شده است.
تمرکز بر دو وجه عملی و تئوری هنر
این هنرمند تجسمی در ادامه اظهار کرد: نقاشی دو وجه عملی و تئوریک دارد که متأسفانه در کشور ما تنها به جنبههای عملی این هنر پرداخته میشود، یعنی علاقهمندان تنها سعی میکنند، نقاشی یا خوشنویسی را فراگیرند، اما از نظر تئوری آموزشهای لازم را نمیبینند، به همین دلیل میبینیم برخی آثار عمق ندارد، درصورتیکه اگر هنرمند اهل مطالعه و تحقیق باشد، کیفیت هنرش بالاتر میرود مثلاً یک خوشنویس میتواند آیههای بسیاری را بنویسد و اثرش زیباییهای تکنیکی هم داشته باشد، اما اگر همان خوشنویس تفسیر قرآن و آیاتی که مینویسد را فرا گیرد، قطعاً اثرگذاری بیشتری خواهد داشت و نتیجه این دانایی میتواند اثرات بسزایی ایجاد کند. حتی در هنر هفتم که برای مخاطبان جذابترین شکل هنر است، اگر چاشنی اعتقاد و دانش همراه نباشد قطعاً اثرگذاری و جذابیت نخواهد داشت.
وی ادامه داد: علاقهمندان به این هنر باید بدانند که در زمینه هنرهای تجسمی نمیتوان به صورت تفریحی کار کرد، بلکه باید به صورت مداوم در این عرصه فعالیت کرد زیرا تأثیر منفی آن روی آثار کاملاً عیان است. البته باید صبور بود و نمیتوان به کسب درآمد فوری در این زمینه دلخوش کرد زیرا گاهی در این زمینه باید عمری صرف شود تا نتیجه آن به ثمر بنشیند.
این هنرمند در پایان با انتقاد از تمرکزگرایی فعالیتهای هنری در تهران اظهار کرد: تمرکز فعالیتها در تهران باعث شده تا هنرمندان شهرستانی به تهران مهاجرت کنند، در صورتیکه اگر آنها بتوانند هنرشان را در شهر خودشان عرضه کنند به رونق فعالیتهای هنری در شهرستانها کمک میکنند و مسئولان فرهنگی کشور نیز باید در این زمینه برنامه منسجم و ساختاری داشته باشند.
گفتوگو از داوود کنشلو
منبع:ایکنا